Βιοψυχοκοινωνικοί λόγοι που υστερείτε σε αυτοπεποίθηση & αυτοεκτίμηση.
Αυτοπεποίθηση είναι η πεποίθηση πως κάτι θα το καταφέρουμε. Για παράδειγμα, θα τα πάμε καλά στο τάδε άθλημα, στον τάδε διαγωνισμό, στο ερωτικό ραντεβού που πρόκειται να βγούμε. Η αυτοεκτίμηση, από την άλλη, αναφέρεται στο πώς αισθανόμαστε για τον εαυτό μας, πώς τον αξιολογούμε. Τα άτομα με υψηλή αυτοεκτίμηση έχουν αυτή την αίσθηση σταθερή (δεν μεταβάλλεται, δηλαδή, από τις εξωτερικές καταστάσεις εύκολα). Οτιδήποτε και να συμβεί, είτε επιτύχουν σε κάτι είτε όχι, αισθάνονται εντάξει με τον εαυτό τους, δεν τα παρατάνε και κοιτάζουν πώς μπορούν να προχωρήσουν παρακάτω. Κατανοείτε, λοιπόν, πόσο σημαντικό είναι να μας διακρίνει η υψηλή αυτοεκτίμηση και η υψηλή αυτοπεποίθηση. Είμαστε σε θέση να βγούμε από το κλουβί που μας έχουν βάλει, να διεκδικήσουμε τα θέλω μας και να ζήσουμε τη ζωή μας με άξονα τους δικούς μας όρους.
Προσεγγίζοντας το θέμα εξελικτικά, τον πρώτο χρόνο της γέννησης ενός βρέφους, κεντρικό ρόλο παίζει η προσκόλληση. Ο δεσμός αγάπης, δηλαδή, που αναπτύσσεται ανάμεσα στη μητέρα και στο παιδί της. Όταν μια μητέρα έχει πηγαίο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη του νεογνού και είναι συναισθηματικά παρούσα, τότε δημιουργείται ασφαλής προσκόλληση. Διαφορετικά, το παιδί νιώθει ότι είναι ανάξιο να αγαπηθεί. Στο δεύτερο έτος βαρύνουσα σημασία έχει η πρωτοβουλία. Τα νήπια στέκονται στα πόδια τους και γυρίζουν την πλάτη στα πρόσωπα φροντίδας, κυριολεκτικά και μεταφορικά! Παιδάκια με ασφαλή προσκόλληση εξερευνούν το περιβάλλον χωρίς ενδοιασμούς και εφόσον οι εξερευνήσεις τους είναι επιτυχείς αποκτούν αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Πόσο τυχερά που ξεκινούν τη ζωή τους με τα ισχυρά θεμέλια της αυτο-αξίας!
Δυστυχώς όμως, μεγαλώνουμε σε μια κοινωνία που πραγματικά κάνει τα πάντα προκειμένου να επιβεβαιώσει τους πρωταρχικούς μας φόβους: δεν αξίζω, δεν είμαι αρκετός/ή, δεν θα αγαπηθώ. Ενώ στην πραγματικότητα, η αξία του ατόμου είναι αδιαπραγμάτευτη και δεν εξαρτάται από ικανότητες, γιατί δεν είναι η κοινωνία που την καθορίζει, αλλά μονάχα το γεγονός ότι κάποιος γεννιέται άνθρωπος!
Από την εποχή του σχολείου αρχίζει ο "πόλεμος", καθώς αρκετοί γονείς και δάσκαλοι μπλοκάρουν τόσα παιδιά, αφού δεν εστιάζουν στην μοναδικότητα του καθενός αλλά έχουν την τάση να τα συγκρίνουν μεταξύ τους συνεχώς. Ενώ υπάρχουν πολλά είδη νοημοσύνης, η παραδοσιακή εκπαίδευση εξασκεί κυρίως τη Γλωσσική και τη Λογική – Μαθηματική νοημοσύνη, αγνοώντας τις υπόλοιπες. Έτσι όσοι υστερούν σε αυτές βγαίνουν "σκάρτοι", "ανίκανοι" και οι κακές ταμπέλες πάνε και έρχονται επιδρώντας αρνητικά στον ψυχισμό των ανθρώπων από πολύ μικρή ηλικία.
Σ' αυτό το σημείο να επισημάνω ότι η ύπαρξη κάποιας ψυχικής διαταραχής σ' ένα παιδί, συχνά επιδρά αρνητικά στις σχέσεις του με τους συνομηλίκους και μειώνει την αυτοπεποίθησή του, καθώς οι συμμαθητές του το αποφεύγουν ή το κοροϊδεύουν. Γι' αυτό είναι πολύ σημαντικό οι διαγνώσεις να γίνονται στην ώρα τους και τα παιδιά να έχουν πρόσβαση σε ψυχολόγο. Γιατί έτσι οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί θα γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν τις δυσκολίες τους και αυτά με τη σειρά τους θα μπορέσουν να έχουν μια καλύτερη εξέλιξη και μια καλύτερη συναισθηματική κατάσταση.
Τώρα όσον αφορά εκείνους τους γονείς που έχουν απωθημένα, εκείνους που δεν πέτυχαν τα όνειρά τους και προσπαθούν να τα πραγματοποιήσουν μέσω των απογόνων τους, η ψυχοθεραπεία δεν είναι προαιρετική αλλά απαραίτητη! Κάθε παιδί είναι μοναδικό, με έμφυτες κλίσεις, με προσωπικές επιθυμίες και συγκεκριμένες δυνατότητες. Δεν αμφιβάλλω ότι αγαπούν τα παιδιά τους και θέλουν το καλύτερο γι' αυτά, όμως όταν ένας γονέας έχει κακή σχέση με τον εαυτό του και δεν έχει δουλέψει τα απωθημένα του με έναν ψυχολόγο, τότε ναι.. αγαπά τα παιδιά του αλλά δυστυχώς ταυτόχρονα τα βλάπτει! Από τη στιγμή που δεν τα αγαπά με υγιή τρόπο, πώς είναι δυνατόν να τα βοηθήσει να βελτιώσουν την αυτοεκτίμησή τους και την αυτοπεποίθησή τους;
Ακόμη, ένα από τα πιο τραγικά σφάλματα εντοπίζεται γύρω στην εφηβεία: το ερωτικό μπλοκάρισμα! Πόσοι γονείς αναγκάζουν τα παιδιά τους να σοβαρευτούν και να αφήσουν τα νάζια και τα κόλπα, γιατί έφτασε ο καιρός να σπουδάσουν! Να γιατί τόσοι μορφωμένοι άνθρωποι είναι αποτυχημένοι στην προσωπική τους ζωή. Γιατί στρέφονται μόνον στα επαγγελματικά και δεν εξελίσσονται ούτε στο παιχνίδι του φλερτ (το οποίο βέβαια ένα ζευγάρι οφείλει να παίζει ακόμα και μετά το γάμο του) ούτε γνωρίζουν πώς να αντιληφθούν μια τοξική σχέση ή το πώς να κάνουν μια σχέση να επιτύχει και να γίνει ικανοποιητική και για τους δύο.
Φυσικά, ο άλλος μεγάλος πόλεμος γίνεται συστηματικά από τα media και τις διαφημίσεις! Μας κάνουν καθημερινά πλύση εγκεφάλου σχετικά με το πώς πρέπει να είναι η εικόνα μας και το σώμα μας, με αποτέλεσμα αρκετοί νέοι αλλά και μεγαλύτεροι άνθρωποι να νιώθουν ανικανοποίητοι όταν κοιτούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη. Και σ' αυτή την παγίδα, είναι εξίσου εύκολο να πέσουν και οι ήδη εμφανίσιμοι!
Όταν, λοιπόν, μετά από αυτό το πολύπλευρο σαμποτάρισμα, κάποιοι τολμούν να πιστέψουν στον εαυτό τους και να νιώσουν καλά με αυτό που είναι συνολικά, εύκολα οι άλλοι τους αποκαλούν αλαζόνες. Όμως, για να το ξεκαθαρίσω, στην πραγματικότητα η υψηλή αυτοπεποίθηση και η υψηλή αυτοεκτίμηση δεν έχουν να κάνουν καθόλου με την αλαζονεία. Είναι ήρεμες δυνάμεις. Όποιοι τις κατέχουν δεν είναι κραυγαλέοι και δεν προσπαθούν να αποδείξουν τίποτα. Φυσικά, σημειώστε πως βασική προϋπόθεση είναι να συνδέονται άρρηκτα με την αυτογνωσία! Διαφορετικά, οι άνθρωποι είναι προφανώς ελαφρόμυαλοι, καθώς πιστεύουν ότι κατέχουν κάποιες δεξιότητες, χωρίς ωστόσο να τις κατέχουν σε ικανοποιητικό βαθμό.
Μερικά σημαντικά χαρακτηριστικά των ατόμων με υψηλή αυτοεκτίμηση είναι ότι δέχονται την απόρριψη ή την αρνητική κριτική, παραδέχονται εάν κάπου έσφαλαν, αναγνωρίζουν τη συμβολή των άλλων στην επίτευξη ενός σκοπού, αξιολογούν θετικά τις δεξιότητες των άλλων χωρίς να νιώθουν κόμπλεξ, και φυσικά ποτέ δεν ταυτίζονται με μια αποτυχία και ποτέ δεν παραδίδουν τα όπλα!
Κλείνοντας, έχετε κατά νου ότι όσοι χρησιμοποιούν πλάγιες οδούς, για να κερδίσουν χρήματα, θέσεις και εξουσία, δεν μπορούν να αντλήσουν ευχαρίστηση από αυτά και η αυτοεκτίμησή τους είναι στην ουσία φαινομενική και εύθραυστη! Όσο εύκολα την αποκτούν, άλλο τόσο εύκολα την χάνουν..!
Το χτίσιμο της εσωτερικής δύναμης δεν είναι απλή δουλειά και χρειάζεται συστηματική και καθημερινή προσπάθεια. Είναι ένας αγώνας που θα κάνετε μόνοι σας καθώς μεγαλώνετε, φυσικά με την κατάλληλη καθοδήγηση από έναν ψυχολόγο. Και λέω ψυχολόγο και όχι κάποια άλλη ειδικότητα, διότι μόνον ο ψυχολόγος μπορεί να δουλέψει το θέμα ολιστικά από τη ρίζα, καθώς ανάμεσα σε άλλα είναι σε θέση να εντοπίσει και τις διάφορες ψυχοπαθολογίες της οικογένειάς σας που τσάκισαν την αυτο-αξία σας όλα αυτά τα χρόνια.
Μονάχα εσείς μπορείτε να περπατήσετε τα χιλιόμετρα που απαιτούνται για να νιώσετε εσωτερικά δυνατοί! Εάν επιθυμείτε μία εκσυγχρονισμένη έκδοση του εαυτού σας, δεν έχετε παρά να το αποφασίσετε και να δεσμευτείτε στον εαυτό σας ότι θα δουλέψετε γι' αυτό σοβαρά. Ο ανταγωνισμός δεν έχει να κάνει καθόλου με τους άλλους αλλά μονάχα με τον εαυτό σας! Εάν πάλι είστε γονείς και βλέπετε ότι το παιδί σας έχει μειωμένη αυτοπεποίθηση ή αυτοεκτίμηση, θα ήταν το καλύτερο δώρο, από νωρίς, να του δοθεί η δυνατότητα επισκέψεων σε ψυχολόγο. Όσο οι αρνητικές πεποιθήσεις, οι φοβίες και τα τραύματα δεν δουλεύονται άμεσα, τόσο με το πέρασμα του χρόνου διογκώνονται και τόσα περισσότερα θέματα δημιουργούνται στην πορεία!